De eerste jaren van een kind zijn heel belangrijk. Een kind leert in deze periode praten, luisteren, begrijpen en zichzelf uitdrukken. Spraak en taal is daarbij onmisbaar. Als die ontwikkeling achterblijft, kunnen kinderen moeite krijgen met leren, sociale contacten en hun zelfvertrouwen. Gelukkig weten we dat als we bij jonge kinderen op tijd een probleem signaleren, we de juiste hulp kunnen bieden en zo erger kunnen voorkomen. Preventieve logopedie speelt hierin een belangrijke rol.

Spraak en taal voor jonge kinderen

Corrine van Nijhuis, logopedist bij Cedin: ‘Taal is veel meer dan praten: met taal verbinden kinderen zich met hun omgeving. Ze gebruiken het om vragen te stellen, hun emoties te uiten, vriendschappen op te bouwen en instructies te begrijpen. Een goed ontwikkelde taalvaardigheid maakt kinderen weerbaar, nieuwsgierig en betrokken.

Wanneer een kind moeite heeft met praten, luisteren of verstaan worden, heeft dat vaak invloed op hoe het zich voelt en functioneert in een groep. Ook kunnen achterstanden in de taalontwikkeling leiden tot leerproblemen op school. Denk aan begrijpend lezen, rekenen of het volgen van instructies in de klas. Daarom is het belangrijk om al op jonge leeftijd aandacht te hebben voor spraak en taal.’

Wat is preventieve logopedie?

Corrine: ‘Preventieve logopedie richt zich op het vroeg opsporen én het voorkomen van problemen op het gebied van: spraak en taal, stemgebruik, ademhaling, gehoor en mondmotoriek. Door middel van observaties en screenings op peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen brengen wij in kaart hoe een kind communiceert. Daarbij letten we op verstaanbaarheid, woordenschat, zinsbouw, ademgebruik tijdens het praten en bijvoorbeeld ook of een kind nog duimt of uit een tuitbeker drinkt. Op basis van de bevindingen krijgen ouders en pedagogisch medewerkers tips en adviezen. In sommige gevallen adviseren we een vervolgtraject bij een logopedist.’

Vroeg signaleren is vroeg bijsturen

Het grote voordeel van preventieve logopedie is dat problemen al in een vroeg stadium zichtbaar worden. Daardoor kunnen ouders en professionals samen kleine dingen aanpassen die een groot verschil maken. Denk aan:

• Een kind stimuleren om meer te vertellen tijdens het spel;
• Gericht voorlezen en woordenschat uitbreiden;
• Mondgewoonten afbouwen zoals duimen of het gebruik van een speen;
• Het stemgebruik verbeteren bij een hees kind.

Door deze praktische ondersteuning kunnen kinderen hun ontwikkeling sneller weer oppakken. Vroeg signaleren voorkomt zo dat een klein probleem uitgroeit tot iets groters dat later moeilijker te veranderen is.

Samenwerken voor de beste start

Corrine: ‘Preventieve logopedie werkt het beste als ouders, kinderopvang, school én logopedist samenwerken. Als logopedist observeer, signaleer en adviseer ik. Ouders en professionals gaan met mijn praktische tips en adviezen aan de slag. Deze gezamenlijke inzet zorgt ervoor dat kinderen zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen en weer met vertrouwen kunnen communiceren.’